W Polsce niespełna 20% dużych firm oferuje programy wolontariatu pracowniczego. To zaskakujące, biorąc pod uwagę, że badania potwierdzają jego niezwykły wpływ na życie firmy czy organizacji i na zatrudnione w niej osoby. Planując wprowadzenie wolontariatu pracowniczego warto skorzystać ze wskazówek liderów firm – członków Koalicji Liderzy Pro Bono oraz pobrać pierwszą w Polsce Kartę Zasad Wolontariatu Pracowniczego.
Czy warto wdrażać wolontariat pracowniczy w firmie? Aż 88% respondentów przyznaje, że prowadzenie przez ich firmę programu wolontariatu pracowniczego ma wpływ na to, jak postrzegają swoje miejsce pracy. Tak wynika z badania Centrum Wolontariatu. Sensowność pracy (ang. work meaningfulness) jest uważana dziś za jeden z istotniejszych czynników sprzyjających motywacji i zaangażowaniu pracowników. Praca dla firmy realizującej działania prospołeczne, czy proekologiczne, przyczynia się do budowy wyższego dobra, daje pracownikom poczucie celu i znaczenia. Potwierdza to Jacek Kowalski, członek zarządu ds. Human Capital Orange Polska i Lider Pro Bono: Ludzie chętniej szukają firm, w których dzieje się więcej, niż tylko praca. A wolontariat to dopełnienie, dodatkowy sens funkcjonowania w danej firmie.
Jak zatem stworzyć atrakcyjny dla pracowników program wolontariatu, co sprawdza się w praktyce i angażuje ludzi według liderów z Koalicji Liderzy Pro Bono?
Zapytaj pracownika
Przede wszystkim trzeba zapytać pracowników, jaki rodzaj wolontariatu chcą realizować, w co konkretnie chcą się zaangażować. Każdy nosi w sobie inną potrzebę pomagania, dobrze wykorzystać tę różnorodność. Jeden wybierze schronisko dla zwierząt, inny działania ekologiczne, ktoś będzie chciał odnowić oddział szpitalny, a inny wraz z przyjaciółmi stworzyć świąteczne paczki dla podopiecznych domu dziecka – mówi Marzena Atkielska, prezes Fundacji Santander, Liderka Pro Bono.
Należy pamiętać o fundamentalnej zasadzie – wolontariat pracowniczy jest zawsze dobrowolny i wybór związany z zaangażowaniem społecznym powinien zależeć od pracownika. Oznacza to, że pracodawca nie może zmusić pracownika do świadczeń w ramach wolontariatu, a udział w nim nie może wchodzić w zakres obowiązków służbowych. Jak mówi Jacek Kowalski: sensem wolontariatu pracowniczego jest to, że robimy to z własnej chęci i potrzeby.
Zapomnij o hierarchii stanowisk
Liderzy Pro Bono są najlepszym przykładem tego, że przykład idzie z góry. Agnieszka Servaas, prezes zarządu VIVE Management i Liderka Pro Bono, podkreśla, że angażowanie się w wolontariat pracowników wyższego szczebla jest dziś niezbędne: Oczywistą sprawą dla każdego lidera jest dawanie przykładu, jak również inspirowanie ludzi do samorozwoju, szczególnie młodych pracowników i menadżerów.
W firmie Orange udział menadżerów w działaniach społecznych jest ważny. Jest to rodzaj sygnału, że w tym konkretnym zespole jest przyzwolenie i zachęta, aby angażować się społecznie. Jak mówi Jacek Kowalski – z drugiej strony, tak naprawdę… nie ma to znaczenia: Ludzie żyją swoim życiem, mają swoje pomysły. Trzeba dać im narzędzia wspierające ich w wolontariackiej aktywności i tak naprawdę nie potrzebują już udziału top menadżerów. Na końcu jesteśmy Jackiem, Piotrem, Kasią i Anią, a nie menadżerami tego czy innego szczebla. Wspólnie pomagamy i to buduje najważniejszy przekaz w naszej firmie. Podobnie myśli Przemysław Furlepa, wiceprezes zarządu BNP Paribas Bank Polska, Lider Pro Bono: Zawsze z przyjemnością wspominamy te momenty, kiedy wspólnie montowaliśmy rowery dla domów dziecka, czy sadziliśmy drzewa. To takie momenty, które jednoczą pracowników firmy niezależnie od stanowiska czy funkcji.
Daj narzędzia do pomagania
Dziś wolontariat pracowniczy ma różne formy i możliwości rozwoju. Pracodawcy proponują gotowe programy i projekty tematyczne lub też wspierają indywidualne inicjatywy grup pracowników np. poprzez system przyznawania grantów. Organizują konkursy, szkolenia, konsultacje z koordynatorem, ekspertem, specjalistą zewnętrznym rozwijające wybrane kompetencje. Wolontariusze mogą otrzymać wsparcie logistyczne, komunikacyjne (np. promocja w mediach). Liderzy w firmach tworzą zespoły i włączają się w znane akcje takie jak WOŚP czy Szlachetna Paczka, przy wsparciu organizacji. To pozwala wyjść naprzeciw potrzebom pracowników, dla których działania na rzecz społeczeństwa, potrzebujących, czy środowiska są ważnym elementem ich życia.
Pokaż, dlaczego warto
Wolontariat integruje pracowników, poprawia komunikację wewnętrzną, umiejętność pracy w zespole, rozwija różne kompetencje, przydatne także w pracy zawodowej. Udział pracowników w programie wolontariatu pogłębia ich świadomość istniejących problemów społecznych i środowiskowych, ale jednocześnie zwiększa poczucie realnego wpływu na pozytywną zmianę. Tak wynika m.in. z badań prof. dr hab. Aldony Glińskiej-Neweś z Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pytani w badaniu pracownicy wskazują też konkretne, osobiste korzyści wynikające z pomagania innym: poznanie samego siebie, rozwijanie nowych umiejętności i kompetencji, nawiązanie kontaktów, przyjaźni, odkrywanie nowych zainteresowań́ i poznawanie kolegów z pracy w innych sytuacjach. Liderka Pro Bono, Marzena Atkielska zauważa, że korzyści z tej formy zaangażowania społecznego są już na podstawowym poziomie działania: Ludzie mogą się poznać, wspólnie działać dla innych, zobaczyć, jak bardzo mogą być empatyczni, efektywni i zaangażowani w zupełnie nowej roli.
Pobierz Kartę Zasad Wolontariatu Pracowniczego
Jeszcze więcej powodów dla których warto wdrażać wolontariat pracowniczy prezentuje stworzona przez Koalicję Liderzy Pro Bono, we współpracy z ekspertami Karta Zasad Wolontariatu Pracowniczego. Dokument zawiera zasady i korzyści wynikające z tej formy społecznego zaangażowania oraz prawa wolontariusza – pracownika i obowiązki pracodawcy.
Jak mówi Liderka Pro Bono Agnieszka Servaas: Karta to bardzo potrzebny i bardzo użyteczny dokument. Powiedziałabym, że jest to swoista konstytucja wolontariatu. Każdy może z niej skorzystać i uzyskać odpowiedź, dlaczego warto w firmie wprowadzić tę formę angażowania społecznego pracowników. Szczególnie mnie cieszą mocno wyartykułowane korzyści, jakie niesie wolontariat pracowniczy zarówno dla pracowników, dla firm i organizacji pożytku publicznego.
Karta została stworzona przez liderów i ekspertów z firm zrzeszonych w Koalicji Liderzy Pro Bono: Orange Polska, BNP Paribas Bank Polska, VIVE Group, Fundacja Santander Bank Polska, Unum Życie TUiR, Grupa ANG oraz Jet Line i Ikano Bank. Treść karty konsultowali wolontariusze z firm Koalicji oraz przedstawiciele organizacji od lat wspierających rozwój wolontariatu pracowniczego: Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Stowarzyszenie Centrum Wolontariatu, Business Centre Club oraz Pracodawcy RP.
Do pobrania: https://www.liderzyprobono.pl/karta
Więcej wypowiedzi Liderów Pro Bono o Karcie Zasad Wolontariatu Pracowniczego, wolontariacie w ich firmach i roli liderów w społecznym zaangażowaniu pracowników: https://www.liderzyprobono.pl/kim-jestesmy/galeria
Informacje o Koalicji Liderzy Pro Bono: www.liderzyprobono.pl
***
Koordynator projektu Koalicja Liderzy Pro Bono:
Paulina Kamyk p.kamyk@inwestycjespoleczne.pl
Koalicja Liderzy Pro Bono (dawniej Prezesi-wolontariusze) powstała w 2011 roku.
Tworzą ją prezesi i członkowie zarządów różnych firm i organizacji działających w Polsce, których łączy przekonanie o wartości wolontariatu i społecznego zaangażowania biznesu.
